سرطان آندومتر (دیواره رحم)
عوامل خطرزایی که خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش ميدهد:
- استروژن
- تاموکسیفن
- خطرات وراثتی
- سندروم تخمدان پلی کیستیک
- چربی بدن
عوامل حفاظتی که خطر ابتلا به سرطان آندومتر را کاهش ميدهد:
- ترکیبات خوراکی ضد بارداری
- فعالیت بدني
- بارداری و شیردادن
- برنامه غذایی
سطح استروژن به چه عواملی بستگی دارد؟
- جایگزین بهوسیلة استروژن تنها
- قاعدگی زودهنگام
- یائسگی دیرهنگام
- ناباروری
- تاموکسیفن
- خطرات وراثتی
- سندروم تخمدان پولی کیستیک
- چاقی
عواملی که خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش ميدهند
هورمون درمانی جایگزین
- استفاده از هورمون درمانی جایگزین که فقط شامل استروژن است خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش میدهد. بدین منظور، درمان با استروژن به تنهایی معمولاً فقط برای زنانی تجویز میشود که رحم ندارند .
- وقتی استروژن را با پروژسترون ترکیب ميكنند آن را درمان جایگزین ترکیبی استروژن – پروژسترون ميگويند. این درمان ترکیبی خطر ابتلا به سرطان آندومتر را در زنان یائسه افزایش نمی دهد.
قاعدگی زودهنگام
- شروع دورههای قاعدگی در سنین پايین تعداد سالهایی را که بدن استروژن تولید میکند افزایش میدهد و خطر ابتلا به سرطان آندومتر را بالا میبرد.
یائسگی دیرهنگام
- زنانی که در سنین بالا یائسه میشوند سالهای بیشتری در معرض استروژن هستند و خطر ابتلاي آنها به سرطان آندومتر افزایش مییابد.
ناباروری
- میزان استروژن در دوران بارداری پايین است، از اينرو زنانی که هرگز باردار نشدهاند نسبت به زنانی که باردار شدهاند مدت طولانیتری در معرض استروژن هستند که خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش میدهد.
خطرات وراثتی
- سندروم سرطان رودة بزرگ غیر پولیپوز ارثی (HNPCC) یک اختلال وراثتی است که با تغییر در ژنهای معینی بهوجود میآید. زنانی که سندروم HNPCC دارند بیشتر از بقیه در معرض خطر ابتلا به سرطان آندومتر هستند.
سندروم تخمدان پلی کیستیک
- زنانی که سندروم تخمدان پلی کیستیک دارند (PCO) در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان آندومتر هستند.
چاقی
- چاقی خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش میدهد؛ شايد به این خاطر که چاقی به ساير عوامل خطرزايي مانند اين موارد مرتبط است: مقدار استروژن، سندروم تخمدان پلی کیستیک، فقدان فعالیت بدنی و برنامة غذایی حاوی چربی اشباع شده.
- معلوم نیست پايین آوردن وزن خطر ابتلا به سرطان آندومتر را کاهش میدهد یا خیر.
عواملی که خطر ابتلا به سرطان آندومتر را کاهش ميدهند
داروهاي خوراکی ضد بارداری تركيبي
- استفاده از قرصهای ضدبارداری که ترکیبی از استروژن و پروژسترون هستند (قرصهای خوراکی ضدبارداری تركيبي) خطر ابتلا به سرطان آندومتر را کاهش میدهند. تأثیر حفاظتی قرصهای خوراکی ضدبارداری نه فقط در همان زمان که مصرف میشوند، بلكه سالهای متمادی بعد از توقف مصرف این قرصها هم کماکان ادامه دارند.
برنامة غذايی و فعالیت فیزیکی
- فعالیت فیزیکی خطر ابتلا به سرطان آندومتر را كاهش ميدهد.
- برنامة غذايي كه چربی آن پايین باشد و مقدار میوه و سبزی آن بالا، خطر ابتلا به سرطان آندومتر را کاهش ميدهد. این خطر در صورتیکه غذاهای سبوسدار را بهصورت مرتب در برنامه بگنجانيد پايین میآید.
بارداری و شیردهی
- میزان استروژن در دوران بارداری و شیردهی پايین است. باردار شدن یا شیر دادن شاید خطر ابتلا به سرطان آندومتر را کاهش دهد.
نویسنده مقاله: دکتر پگاه گرجی بیانی ( متخصص رادیوتراپی - انکولوژی)